سلام. من سیاوش صمدی هستم و در این مقاله می‌خوام به شش گام در تمرین آزاد بپردازم، تا بتونید با کمک متخصصین، بهتر یاد بگیرید، هوشمندانه تلاش کنید و به اهدافتون برسید.

مقدمه

تا حالا شده از خودتون بپرسید که چرا یه سری از افراد توی کار خودشون منحصر به فرد هستن؟
جواب در نتیجه‌ی تحقیقات روانشناس سرشناس دکتر اریکسون هست! اریکسون و همیارانش در طی سالیان متمادی رفتار و عادات برترین‌های رشته‌های مختلف را مورد بررسی قرار دادند. از پزشکان و جراحان گرفته تا ورزشکاران و برنامه‌‌ ‎نویسان کامپیوتر.
نتیجه‌ی تحقیقات آنها بسیار شگرف بود:
بهترین‌ها، همه از روش‌های مشابه در بهبود توانایی‌های خود استفاده می‌کنند.
اریکسون در کتاب Peak: Secrets from the New Science of Expertise می‌نویسه:

 ”

تصور کنید اگر همه‌ی ماها تکنیک‌هایی که حرفه‌ای‌ها به کار می‌گیرند تا در کار خود موفق بشوند را در زندگی شخص خود به کار گیریم! من باور دارم که با به‌ کارگیری اصول بدست آمده از تحقیقات در این زمینه می‌توان جهش عظیمی در تمامی علوم بشر به سمت جلو داشته باشیم.

اما این اصول چه هستند؟

قبل از اینکه جواب این سوال رو بدم اجازه بدید مروری روی یکی از مطالب گذشته بکنیم:

اثر فلاتی؛ بخاطر اثر فلاتی، وقتی که مشغول یادگیری یک مهارت هستیم، به یه جایی می‌رسیم که احساس می‌کنیم داریم درجا می‌زنیم و دیگه پیشرفت چشمگیری نداریم. راه برون رفت از این اثر، تمرین آزاد بود که به صورت خیلی کلی در موردش صحبت کردم.
امروز وارد جزییات اصول تمرین آزاد می‌شیم که بهش “استاندارد طلایی“ گفته می‌شه.
برای مطالعه‌ی عمیق‌تر در این زمینه می‌تونید به این لینک مراجعه کنید.

ایراد تمرین کردن به روش سنتی: تکرار، تکرار، و تکرار

همه‌ی ماها در برهه‌ای از زندگی برای بهتر شدن مهارت‌های خودمون تمرین زیاد کردیم؛ از کلاس پیانو گرفته تا مسایل هندسه‌ی تحلیلی و زبان انگلیسی! یادمه وقتی که کلاس زبان می‌رفتم روزانه شاید ده بار یک مکالمه رو حفظ می‌کردم تا برای جلسه‌ی بعد بتونم بدون اشتباه از حفظ اون مکالمه رو سر کلاس بخونم! تکرار و تکرار! برای من تمرین کردن به معنی تکرار کردن بوده که همیشه بعد از مدتی باعث خستگی و کلافگی و در نتیجه بستن کتاب و در رفتن از تمرین می‌شده!

هیچ کس به ما نگفت که تکرار یک عمل یا مهارت حتی در طول سالیان سال، از کسی متخصص نمی‌سازه! برای همین هست که وقتی به میزان قابل قبولی از توانایی برسی، در حدی که بتونی از پس رفع نیازهای اصلی مورد نظر بر بیای، دیگه اون مهارت می‌ره روی حالت خودکار و در بهترین شرایط با گذر زمان در همون حد باقی می‌مونی! اگر می‌خوای که واقعا در چیزی پیشرفت کنی، باید از نقطه‌ی امنی که برای خودت ساختی خارج بشی و خودت رو به چالش بکشی!

در ادامه به شش روش مدون و اصولی که توسط دکتر اریکسون ارایه شده، می‌پردازیم:

تمرین آزاد در شش گام

1-انگیزه را درونی و نهادینه کنید

مثل اکثر مهارت‌هایی که سرشون به تنشون می‌ارزه، رسیدن به تخصص، راحت نیست. اگر نیاز دارید چیزی شما رو هل بده که از سطح معمولی به سطح حرفه‌ای برسید، نیاز به انگیزه دارید. اریکسون در یکی از تحقیقاتش روی یکی از دانشجویان زبان و توانایی یادگیری لغات تمرکز کرد، دانشجوی مورد نظر به مرحله‌ای رسید که دیگه توان یادگیری لغت جدید در خودش نمی‌دید. به اصطلاح به دیوار خورده بود! اما اریکسون با ایجاد حس رقابت در این دانشجو باعث شد که تمامی رکوردهای قبلی ثبت شده رو در هم بشکنه.
بدون انگیزه‌ی کافی، همه‌ی ما وقتی به دیوار می‌خوریم، به صورت طبیعی دست از تلاش برمی‌داریم! انگیزه موثرترین محرک ما به سمت جلو هست! انگیزه‌ی درونی از علاقه ناشی می‌شه. با استفاده‌ از زبان در محیط و گرفتن بازخورد مثبت در دنیای واقعی حتما انگیزه‌ی شما بیشتر خواهد شد.

2-هدف‌های مشخص تدوین و تعیین کنید

انگیزه نیاز به هدف داره! نه هدف دور از دسترس! نه هدف غیر واقع بینانه! هیچ دانشجویی نمی‌تونه کتاب 1100 رو در یک ماه یاد بگیره. و تمامی لغات اونو به معنی واقعی فرا بگیره (مگر اینکه نخبه باشه).

هدف‌های مشخص برای خودتون تعیین کنید! صرف اینکه بگی می‌خوام “بهتر بشم” راه به جایی نمی‌بره! دانشجویان آیلتس در دام “بهتر شدن” راحت می‌افتند. به این صورت که فقط می‌خوان مهارت شنیداری خودشون رو بهتر کنند! چطور؟ نمی‌دونند!
تمرین آزاد تمام و کمال بر اساس هدف‌های گام به گام و مشخص چیده می‌شه!

بذارید اینجوری بگم! اگر شما در مهارت شنیداری ضعیف هستید و می‌خواین تقویتش کنید، برای مثال از آیلتس 6 که سطح کنونی شماست به نمره  7 برسید، این نمره‌ی 7 به عنوان دید کلی پیشرفت خوبیه! اما چجوری می‌خواین به 7 برسید؟! باید یه کاغذ بردارید و تمامی کارهایی که لازم هست انجام بدید رو روی کاغذ بنویسید! اینکه روزی چند ساعت رو کدوم کتاب و کدوم پادکست و فیلم می‌خواین وقت بذارید! اینکه با هرکدوم از این منابع آموزشی چجوری می‌خواین برخورد بکنید؟!

آیا در فهم کلی متون شنیداری مشکل دارید یا هر از گاهی کلماتی نا‌آشنا به گوش شما می‌خوره و حواس شما رو پرت می‌کنه؟! یک هدف می‌تونه این باشه که مثلا من 21 درس کتاب tactics for listening رو در 21 روز تموم می‌کنم! این یک هدف مشخص هست! در این کتاب مجموعه‌ای لغات نیز با شما کار می‌شه! برای اونها هم برنامه بریزید!
در تمرین آزاد، هدفمند بودن مثل “آرزوهای سال تحویل” نیست که فردای سال تحویل از شدت و وسعت تغییراتی که آرزو دارید بترسید و گام اول رو هم برندارید! تمرین آزاد نیاز به برنامه‌ریزی مدون با تفکر داره! وقت بذارید و مشاوره بگیرید!

3-از نقطه‌ی امن خود خارج شوید!

“این یکی حقیقت محض هست که اگه از دایره‌ی عادات خارج نشید، هرگز پیشرفت نخواهید کرد.”
برای شناخت بیشتر از ترک عادت می‌تونید به این پادکست گوش بدید.

4-آهسته و پیوسته جلو برید

تمرین آزاد در درازمدت می‌تونه خسته‌کننده و کلافه کننده باشه! اما گذر از این پیچ‌های تند که در مسیر یادگیری ما ظاهر می‌شن همواره باعث رشد و پیشرفت چشمگیر ما در اون مهارت می‌شن!

منظم عمل کنید! اریکسون در گزارشی ابراز داشت که افراد خبره‌ای که در تحقیقات شرکت کردند، یک رژیم مشترک داشتند:
جلسات تمرینی انفرادی، کوتاه (حتی ده دقیقه اما مفید)، و منظم داشتند. هرگز از برنامه‌ی خودشون خارج نشدند مگر در مواقع ضروری.
و در جلسات بعدی جبران معافات کردند.

5-دنبال بازخورد از حرفه‌ای‌ها باشید

به گفته‌ی اریکسون:

”

بدون بازخورد چه از جانب خود، چه از جانب دیگران نخواهید فهمید که چقدر به هدف خود نزدیک شده‌اید یا از آن فاصله گرفته ‌اید!

وقتی به دانشجویان آیلتس می‌گم که حتما دنبال آزمون‌های استاندارد برای سطح سنجی باشن، همیشه از ترس پسرفت، از شرکت در این آزمون‌ها (مانند آزمون ماک آیلتس که در موسسات معتبر برگزار می‌شه) صرف نظر می‌کنند و هرگز به صورت اصولی از میران پیشرفتشون مطلع نمی‌شند!

حتما اجازه بدید یک فرد متخصص شما رو محک بزنه. بدون آزمون از نقاط ضعفتون مطلع نمی‌شید.

6-اجازه دهید مطالب در ذهن شما نشسته و نهادینه شوند!

از اونجایی که تمرینات آزاد نیازمند تمامی توجه و انرژی شما، با حداکثر به کارگیری فعالیت ذهنی و فیزیکیه، فقط برای مدت زمان محدودی می‌تونه مفید باشه! بر اساس تحقیقات انجام شده، حداکثر زمان مفید برای تمرین آزاد حدود یک ساعت در روز  3 تا 5 روز در هفته‌اس.
اگه بیشتر از 2 ساعت به تمرین آزاد بپردازید، بازدهی شما به صورت چشمگیر کاهش پیدا می‌کنه.

شاید باورتون نشه، به گفته‌ دکتر اریکسون، بازدهی افراد بعد از چرت زدن در روز به شدت افزایش پیدا می‌کنه. پس با خودتون مهربون باشید! روزی 18 ساعت درس خواندن بدون بازده بهتر است یا دو ساعت با حداکثر بازدهی؟

جمع‌بندی:

به تمرین آزاد به چشم یک سرمایه‌گذاری بلند مدت نگاه کنید! شاید استعداد ذاتی خیلی از نخبگان و قهرمانان ورزشی و زبان‌شناسان دنیا رو نداشته باشیم.
اما مسیری که اونها طی کردند برای همگان مشخص و در دسترس هست!

فراموش نکنید که اگر مستعد‌ترین فرد روی زمین باشید، بدون تمرین آزاد درجا خواهید زد! دکتر اریکسون در مصاحبه‌ای که با روزنامه‌ی New York Times داشت گفت که:

”

تقریبا هیچ مدرکی دال بر برتری استعداد نسبت به پشتکار وجود ندارد! پس فارغ از استعداد کنونی شما، اگر وقت و انرژی خود را به صورت هدفمند بر روی هدفی مشخص تمرکز کنید، موفقیت چندان دور نیست!

در زمینه‌ حرفه‌ای‌تون، اگر تجربه تمرین‌ آزادو داشتید ممنون می‌شم که نظرتون‌و بنویسید تا من و دیگر دوستان بهره ببرند.