اثر فلاتی در یادگیری زبان
سلام بر شما، سیاوش صمدی هستم و در این پست قصد دارم در مورد اثر فلاتی در یادگیری زبان دوم/خارجی با شما صحبت کنم.
اثر فلاتی چیست؟
تا حالا شده کاری رو با شوق و ذوق شروع کنید و در ابتدا پیشرفت‌های چشمگیری رو شاهد باشید ولی در امتداد مسیر احساس کنید سرعت پیشرفت شما کاهش پیدا کرده یا متوقف شده؟ مثلا شروع می‌کنید به ورزش کردن و در چند ماه اول به سرعت تغییرات چشمگیری رو می‌بینید. ولی بعد از مدتی یک آن احساس می‌کنید که دارید درجا می‌زنید و سرعت پیشرفت شما یا کم شده یا متوقف شده! به این می‌گن اثر فلاتی (plateau effect)!
اثر فلاتی یکی از مراحل لاینفک یادگیری زبان هست و به مرحله‌ای اطلاق میشه که دانشجویان به این احساس می‌رسند که دیگه پیشرفت چندانی نمی‌کنند و دارن درجا می‌زنند! این احساس بیشتر مربوط میشه به درک ما نسبت به پیشرفت خود نه واقعیت پیشرفت ما! درواقع پیشرفت ما سر جاش هست، فقط تغییر ماهیت داده و معمولا موقعی این احساس در ما ظهور می‌کنه که به سطح قابل قبولی از دانش زبانی رسیده باشیم. (این “سطح قابل قبول” فرد به فرد فرق می‌کنه که جلوتر توضیح می‌دم).
سه گام در تعریف اثر فلاتی
ک.اندرس اریکسون در یک تئوری، ظهور اثر فلاتی رو به سه بخش تقسیم می‌کنه. به اعتقاد آقای اریکسون، ما برای یاد گرفتن یک مهارت، به صورت منطقی و آگاهانه به دنبال راه‌های بهتر برای استفاده از اون مهارت هستیم! درواقع برای یادگیری زبان، ما پیوسته در حال گرفتن تصمیمات آگاهانه برای بهتر شدن و تقویت زبان خودمون هستیم! اما مثل همه‌ی مهارت‌ها این تصمیم آگاهانه در گذر زمان به ناخودآگاه ما رفته و دیگه آگاهانه اون عمل خاص رو انجام نمی‌دیم! اینجا هست که اثر فلاتی بروز می‌کنه.
قدم اول: اعمال استراتژی‌های آگاهانه و منطقی برای سر و کله زدن با مشکلات روبرو در یادگیری یک مهارت (از رانندگی گرفته تا یادگیری زبان و حتی آموزش زبان)!
گام دوم: با تکرار آگاهانه‌ی یک عمل، رفته‌رفته اشتباهاتمون کمتر میشه و توی انجام اون کار خبره و حرفه‌ای می‌شیم!
قدم سوم: حرفه‌ای شدن ما باعث میشه از حالت تصمیمات آگاهانه به سمت پرواز خودکار هدایت بشیم و از روی عادت کاری رو انجام بدیم! اینجا هست که اثر فلاتی اجازه‌ی بروز پیدا می‌کنه و درواقع ما شروع می‌کنیم به درجا زدن! چون دیگه آگاهانه اون عمل رو انجام نمی‌دیم! پس برای پیشرفتش هم گام‌های آگاهانه برنمی‌داریم!
این سه گام رو در هر مهارتی که دارید یاد می‌گیرید می‌تونید ببینید! اگر به همین گام سوم راضی بشید، شما یک آدم معمولی در این مهارت خواهید بود! اما اگر متوجه باشید و شروع کنید به چالش کشیدن خودتون، رفته رفته بهتر و حرفه‌ای‌تر می‌شید!
چگونه می‌توان مانع بروز اثر فلاتی شد؟
راحت بگم، تقریبا نمی‌شه! این اثر در پروسه‌ی یادگیری هر نوع اسکیل و مهارتی خودش رو نشون میده! سرعت پیشرفت ما وقتی که به نقطه‌ی امنی در یادگیری می‌رسیم به طور طبیعی کاهش پیدا می‌کنه! این بخش جدایی ناپذیر هر مهارت بوده هست! شما نمی‌تونید باعث کاهش سرعت پیشرفت خودتون بشید و منحنی پیشرفت شما زمانی از حالت صعودی خارج میشه.
آیا میشه از پس اثر فلاتی در یادگیری بر اومد؟
یکی از نکات مهمی که باید در نظر داشته باشیم اینه که اثر فلاتی در هر سطح زبانی، با توجه به هدف زبان آموز از یادگیری زبان، میتونه رخ بده. اما از اونجایی که اکثر زبان آموزان قصد دارند به سطوح پیشرفته‌ی زبانی برسند، معمولا در سطح Intermediate به وارد پروسه‌ی اثر فلاتی میشن و این حس در جا زدن در زبان رفته رفته فشار احساسی خودش رو اعمال می‌کنه و حتی میتونه دانشجو رو از ادامه مسیر منصرف کنه.
مهمترین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید اینه: به باور بسیاری از متخصصان، فاکتوری که فرق بین یک حرفه‌ای و یک معمولی رو مشخص می‌کنه، تمرین آزاد (deliberate practice) است. در این رابطه می‌تونید اینجا بیشتر بخونید.
فکر پشت این ادعا اینه که روشی که شما برای تمرین زبان انتخاب می‌کنید از تعداد تمرین‌هایی که می‌کنید به مراتب مهم‌تر است. در واقع کیفیت تمرینی که می‌کنید از تعدد تمرینات شما بسیار مهم‌تر است.
حرفه‌ای‌ها با استمرار در تمرین و پشتکار به حرفه‌ای شدن می‌رسند! و همین مهمترین ابزار شما در عبور از اثر فلاتی هست!
درواقع بجای تمرکز روی پیشرفت ملموس (از یه سطح به بعد دیگه ملموس نخواهد بود – اثر فلاتی)، و بجای خسته شدن و از دست دادن امید خودتون، به تمرین کردن ادامه بدید و آهسته و پیوسته به هدف نزدیک و نزدیکتر می‌شید.
چند پیشنهاد کاربردی برای گذر از این دوره:
نکته‌ای که باید مد نظر داشته باشید اینه که متدهای ارایه شده برای گذر از این دوره با توجه به سطحی که هستید و سطحی که قصد دارید بهش برسید متغیر هست! حتما از سطحی که هستید اطمینان حاصل کنید. (تعیین سطح‌های استاندارد می‌تونن به شما کمک کنند، مخصوصا آزمونهایی که بر اساس چارچوب CEFR طراحی شدند، مثل FCE, CAE, CPE ) هدف شما از یادگیری زبان چی هست و به چه سطحی می‌خواهید برسید؛ اما میشه چند تا پیشنهاد کلی برای همه ارایه داد.
1-به پایه رجوع کنید.
برای ساخت آینده‌ی بهتر حتما از مستحکم بودن پایه زبانی خودتون اطمینان حاصل کنید! برای همین وقت بذارید و برید از ابتدا شروع کنید به مطالعه‌ی مطالبی که تا کنون خوندید.
خیلی از مواقع متوجه می‌شید که کجای کار اشتباه رفتید و یا خیلی از مسایلی که تا اون موقع بهش توجه نکرده بودی برای شما شفاف و واضح میشه.
2-از حاشیه‌ی امن خودتون خارج بشید.
نه اینکه یهو برید برای تدریس اقدام کنید و یا برید برای سخنرانی TED اسمتون رو بنویسید؛ بلکه خودتون رو هل بدید به سمت جلو! یه کتاب سختتر، یه فیلم پیچیده‌تر، یه آلبوم موسیقی متفاوت تهیه کنید و شروع کنید به مطالعه، دیدن و شنیدن.
3-تمرکز رو از کتاب‌های آموزشی به سمت استفاده از زبان هدایت کنید!
درواقع با استفاده از زبان هست که شما پیشرفت می‌کنید! زبانی که سر کلاس و توی کتاب‌ها درس داده میشه معمولا بخش محدودی از زبان رو شامل میشه که با دنیای واقعی فرسنگ‌ها فاصله داره.
برای همین اگر شرایطش رو دارید با افراد انگلیسی زبان ارتباط داشته باشید و مسافرت برید!
4-منابع خودتون رو عوض کنید!
تنوع در منابع زبانی به شدت میتونه روی پیشرفت شما تاثیر داشته باشه! برید سراغ رمان، موزیک، شعر، فیلم، یوتیوب و دوستان انگلیسی زبان (اگر دارید انگلیسی یاد می‌گیرید)!
5-استمرار داشته باشید!
سعی کنید هر روز، تاکید میکنم، هر روز برای زبان وقت بذارید! روزی ده دقیقه وقت گذاشتن خیلی بهتر از هفته‌ای سه ساعت وقت گذاشتنه.
6-پیشرفت خودتون رو به خودتون یادآوری کنید!
متونی رو که زمانی توی خوندن یا درک مطلبش مشکل داشتید رو پیدا کنید و پیشرفت خودتون رو حس کنید! این حس پیشرفت sense of achievement میتونه بزرگترین محرک شما باشه.
بی‌شک اثر فلاتی فقط برای زبان نیست و در هر مهارتی که یاد می‌گیرید پیش می‌آد و مشکل‌زا خواهد بود.
اگر تجربه‌ی این اثر رو داشتید و تونستید با روش خاص خودتون از پسش بر بیاین، با ما اشتراک بذارید ممنونم.
عالی بود
چقدر همزاد پنداری کردم و دیدم که خیلی جاها عقب کشیدم وقتی به دوران اثر فلاتی تو زندگیم رسیدم. کاش زودتر با این مطلب و اشخاص نازنین این سایت آشنا میشدم. یک دنیا تشکر 3>
سلام، وقتتون بخیر، خسته نباشید.
بسیار بسیار سپاس‌گذارم بابت Share کردن چنین مقاله مفید، آموزنده و پر محتوایی🙏🏻تو همین لحظه دقیقاً plateau effect رو دارم تجربه میکنم، به همین دلیل خیلی خوشحالم که تونستم این مقاله رو در یک زمان درست مطالعه کنم تا بتونم از این اثر عبور کرده و دوباره به روزهای پر از انگیزه یادگیری زبان انگلیسی برسم.
سپاس از مطالب مفید شما🙏🙏🙏 و امیدوارم با اجرایی کردنش اون شوق زبان انگلیسی خوندن در من زنده بشه
دمت گرم گل پسر 🤗🤗ممنون از یلدا وتیم موفقش برای سایت توپش🥰🥰❤️❤️🌹🌹♥️♥️♥️
عالی بود دوباره انگیزه گرفتم
It seems I have to work more to get the achievement.
It was an useful article and I need that in the period of time, thanks a lot.
جالب بود .مرسی از مطلب خوبتون
دقیقا من این روزها درگیر همین اثر فلاتی بودم و جالب اینکه ناخواسته تعدادی از همین کارهارو هم برای گذر از این لحظه در پیش گرفته بودم
عالی بود. من هم دچار اثر فلاتی شدم.
خیلی برام مفید بود مخصوصا در ابتدای راه زبان آموختنم .ممنون از آقای صمدی نازنین .
مطلبتون واقعا عالی بود تو زندگیم با این مشکل مواجه شدم چه زبان چه موسیقی راهکاراتون واقعا مفید بود
عالی
خیلی عالییی بود منم در همین مرحله متوقف شده بودم و نمیدونستم که چجوری میتونم تغییرش بدم وازش خارج شم!! ممنون سیاوش عزیز بابت راهنمایی های خوبت.
عرض ادب
ممنون از مطلب انگیزه آمیزتون
من واقعا توی یادگیری یک ورزش دقیقا تمام چیزهایی و که گفته شد مرحله به مرحله طی کردم و دقیقا اونجایی که خسته میشین دقیقا همونجایی هست که بعد اندکی وارد سرازیری میشین و دیگه لذت بیشترو بیشتر میشه
من همیشه دیدم که خیلی ها دقیقا یکقدم قبل از قله خسته میشن و برمیگردن درصورتی که با سرازیری ولذت فقط یک قدم فاصله دارن و مفق همیشه سخت کوشان هستن نه راحت طلبها
این دقیقا همون چیزی بود که به‌خاطرش مستأصل شده بودم و احساس عجز مانع ادامه مسیرم شده بود. ممنونم از مطلب فوق‌العاده مفید و البته مؤثرتون ?
خیلی عالی بود من الان فهمیدم دلیل اصلی اینکه از پیشرفت خودم راصی نیستم و هی نا امید میشم و ول میکنم همین اثر فلاتی هست
خیلی مقاله خوبی بود من استفاده کردم و نکات کلیدی رو برای خودم نت کردم . ممنونم از مطالب مفیدتون .
خیلی ممنون بابت این مقاله. حین خوندنش داشتم فکر میکردم که چقدر خوبه که مطالعاتتون رو انقدر خلاصه و قابل فهم برای ما اینجا می ذارید. سپاس فراوان
بله حرف شما کاملا صحیح هستش . در هر مهارت و یادگیری این اثر فلاتی وجود داره . چون من دارم مقاله مینویسم و یه جای شده که گفتم دارم درجا میزنم و پیشرفتی حاصل نشده . و واقعا نمیدونستم چکار کنم تا این که این مقاله شما رو خوندم. که خیلی کمکم کرد. ممنونم از شما
عالی بود واقعا من در این زمینه امروز از یلدا جان کمک خواستم ایشون این مطلب رو در سایت به من معرفی کردند لذت بردم سعی میکنم هم روشمو تغییر بدم هم منابع یادگیری رو❤❤❤❤
من دقیقا توی همین مرحله بودم و کاملا ناخوداگاه همین راه کار شمارو میش گرفتم،یه کتاب سختتر رو شروع کردم،سریال رو شروع کردم،چندتا کلاس انلاین رو شروع کردم و الان میبینم که نه تنها خیلی چیزا برای یاددگیری هست بلکه خوب دارم پیش میرم
ممنونم از مطلب مفیدتون.برای من هم اثرگذاربود.چون من هم مانند خیلی از افراد دراین مرحله ای هستم.والان علت بی انگیزگی خودم رابرای یادگیری زبان متوجه شدم
ممنونم که مطالعه کردی و نظر دادی. کاملا درست میگی و اگر ما نسبت به این برهه در یادگیری خودمون آگاه باشیم، تصمیمات درستی رو میتونیم اتخاذ کنیم.
مرسی مفید بود
ممنونم از شما که مطالعه کردید
بهترین مطلبی بود که توی این چند وقت خوندم از صد تا سخنرانی تد هم بهتر بود. ممنون
سلام.الان متوجه شدم که حدودا یک ماه یا بیشتر هست که دچار (اثر فلاتی) شدم و هر چی سعی می کردم دست و دلم به زبان خوندن نمیرفت. و باعث شده بود حتی کم کم از خودم و روشهام بدم بیاد….حالا اینکه فهمیدم فقط من نیست و این یک بحث ذهنی و روانی هست …اینکه ریشه اش رو فهمیدم و راه حل هاش……همه ی اینها خیلی بهم حس خوبی داد.ممنونم سیاوش جان
سیاوش عزیز ممنون از مطالب خیلی خوبتون برای من خیلی مفید بود مثل یک تشویق به موقع.
بسیار مطلب جالب و مهمی بود و قطعا فهمیدن این موضوع در یادگیری زبان کمک بزرگی برای من خواهد بود
ممنونم به خاطر نشر این مطلب
این مطلب نکته های مهمی رو به من یاد داد. واقعا ممنونم
مرسی از مطلب جالبتون. من واقعاً تصمیم داشتم زبان رو رها کنم چون احساس میکردم فقط دارم درجا میزنم. خوندن این مطلب خیلی به موقع بود و ازتون ممنونم
عاااالی سیاوش عزیز خیلی مفید بود.??
من دقیقا در همین مرحله هستم. و واقعا ممنونم که بهم کمک کردین چون ممکن بود رها کنم ادامه یادگیریم رو.
خواهش میکنم. مرسی که مطالعه کردی
یکی از بهترین مطالبی بود که خوندم . یک دنیا سپاس بابت وقت وانرژی که میزارید.
مرسی از بازخوردد و ممنونم که مطالعه کردی
سلام مطلب بسیار جذاب ،جدید و مفید بود ممنون?
ممنونم ازت دوست عزیز.
-از حاشیه‌ی امن خودتون خارج بشید! عاااااااالی ???
نه اینکه یهو برید برای تدریس اقدام کنید و یا برید برای سخنرانی TED اسمتون رو بنویسید ???
خب اره متاسفانه یهو برخی یک سنگ بزرگ برمیدارن و کمرشون میشکنه توی پروسه و به سنگ فحش میدن…
مرسی سیاوش واقعا مطلب عالی ای بود.
من حقیقتا تجربه کردم این اثر رو توی همه چیز و باید بگم چند تا از مهارت هایی که داشتم یاد میگرفتم رو وقتی به این مرحله رسیدم رها کردم و واقا پشیمونم.
منم جای شما بودم…این مرحله توی هر مهارتی از آشپزی گرفته تا گیتار زدن پیش میاد…مهم این هست که استمرار داشته باشیم
خیلی مفید بود این مطلب، من خیلی با این پدیده مواجه شدم و از این به بعد آگاهانه تر باهاش برخورد میکنم،ممنون از پیج مفیدتون
ممنونم ازت 🙂
سیاوش تو عالی هستی . فرشید♥️
ممنونم فرشید عزیز ازاینکه وقت گذاشتی و مطالعه کردی
عالی بود من در حال یادگیری زبان فرانسه ام. و این مشکل برام پیش اومد و حس خوبی نداشتم اصلا. خیلی این مطلب کمکم کرد و انگیزه مو بیشتر ممنونم ????
آره این مرجله نشون میده که داری درست میای جلو و این خودش میتونه انگیزه بده
Thank you ???
Thank you for reading and giving feedback 🙂
سلام
ممنون از مطالب خوب وجامعي كه اينجا قرار ميديد موفق وپايدار باشيد.
ممنونم از شما که وقتتون رو به ما دادید <3
That was so great. Thanks a million. Dear Siavash.
Thank you so much for your time <3